Alles onder controle, Psychologie van binnenuit begrepen

Eva de Hullu
Stigma

De onzichtbare kracht achter al ons gedrag

Controle is veel meer dan de omgeving naar je hand zetten of jezelf beheersen: het is de onzichtbare kracht achter al ons gedrag. Toch besteedt de psychologie er verrassend weinig aandacht aan. Inzicht in het mechanisme van controle stelt ons in staat om veel meer te begrijpen – van onszelf, van anderen en van de wereld om ons heen.

Alles onder controle

Ervaren wat je wilt ervaren

Controle is overal. We zijn continu bezig ons leven zo in te richten dat we krijgen wat we nodig hebben en ervaren wat we willen ervaren. Je wast je handen om je schoon te voelen. Je leest een boek om te ontspannen of iets te leren. Je groet je collega’s om de sfeer goed te houden. Wie controle ervaart, ervaart balans en veerkracht. Je kunt tegen een stootje. De controle verliezen is juist pijnlijk. Als dat gebeurt, dan probeer je het probleem op te lossen door iets op een andere manier te doen, of je herstelt het evenwicht door je doel bij te stellen. Alles onder controle bespreekt dit sturingsmechanisme vanuit de perceptual control theory. In een controlesysteem wordt voortdurend de huidige ervaring vergeleken met de gewenste situatie en wordt actie ondernomen om het verschil tussen beide te verkleinen. Op basis van dit model wordt in dit boek een complex samenspel van regelsystemen uitgewerkt dat helder verklaart hoe we de wereld naar onze wens vormgeven. En ook waarom we daar vaak niet in slagen.

Herstellen van controle: Method of Levels

Eva de Hullu bouwt stap voor stap ons begrip van controle op en toont hoe we onze binnen- en buitenwereld ordenen vanuit onze eigen wensen, verlangens en doelen. Ook legt ze uit hoe je anderen kunt helpen als ze de controle zijn verloren: Method of Levels is een gesprekstechniek die aandacht en nieuwsgierigheid inzet om vastgelopen doelen, overtuigingen en gevoelens te reorganiseren. Zo wordt de sturing van binnenuit hersteld.


Een dieper begrip van psychologie

Voorbeelden uit het dagelijks leven en de praktijk helpen je om met een dieper begrip je werk als hulpverlener effectief vorm te geven. Daarmee is Alles onder controle uitermate geschikt voor psychologen, psychiaters en orthopedagogen (in opleiding), maar ook voor iedereen die nieuwsgierig is naar hoe menselijk gedrag van binnenuit kan worden begrepen.

Video-introductie Alles onder controle

De Perceptual Control Theory (PCT) gaat uit van het idee dat gedrag gericht is op het reguleren van waarnemingen, niet op directe beïnvloeding van de omgeving. In de video op deze pagina geeft Eva de Hullu een korte introductie op de inhoud van het boek:

  • Wat is controle volgens de Perceptual Control Theory (PCT)?
  • Perceptie en hiërarchische controle
  • Controleverlies
  • Conflict
  • Reorganisatie
  • Method of Levels gesprekstherapie

Eva de Hullu

Dr. Eva de Hullu is Universitair Docent Psychologie aan de Open Universiteit waar zij onderwijs verzorgt en ontwikkelt in de bachelor en master Klinische Psychologie. Samen met haar studenten en (internationale) collega’s doet zij onderzoek naar de perceptual control theory (PCT) en de toepassing ervan in de praktijk. Daarnaast werkt ze als psycholoog in de verslavingspsychiatrie.

Voor meer informatie over deze theorie en het onderzoek van De Hullu vind je op de website Perceptualcontrol.nl.

Paperback
Juni 2025 ISBN 9789024469406 | 01.01 | 288 blz.
Voor 21:00 uur besteld, morgen in huis

Lezen helpt bij het begrijpen van jezelf en anderen. Op de Mentale Agenda vind je toegankelijke boekentips over mentale veerkracht.